Nasza historia
Fundacja Fabryka Kulturalna powstała na początku 2017 roku jako inicjatywa dwóch znajomych – Ewy Sosnowskiej i Oli Małychy chcących uratować kulturowe dziedzictwo regionu w postaci wyrobów ząbkowickiej huty szkła.
Korzeniami dla budowanej kolekcji z hut HSG i HSA, przez Fundację Fabryka Kulturalna była innowacyjna ekspozycja szklanego wzornictwa przemysłowego rodem z Dąbrowy Górniczej, która odbyła się w parku Hallera podczas Giełdy Staroci 19.03.2017r. Innowacyjność ekspozycji polegała na niestandardowym podejściu do jej prezentacji oraz relacji sztuki z odbiorcą. Zbiór ponad 300 szkieł, został zaprezentowany w sposób otwarty i bezpłatny dla wszelkich grup społecznych i środowisk wykluczając barierę niedostępności. Podczas wystawy, odbiorcy mogli, nie tylko podziwiać szklany design ale również dotknąć, sfotografować bez żadnych ograniczeń. Oprócz, obiektów szklanych udostępniliśmy również materiały drukowane w postaci: albumów, fotografii, katalogów, map, zeszytów projektowych zachowanych w oryginale. Wystawa przyciągnęła mieszkańców miasta, w tym emerytowanych pracowników hut szkła, pasjonatów z całej Polski (Warszawa, Karków, Wrocław, Lublin) oraz historyków sztuki m.in. dr Paulina Zarębska-Denysiuk, mgr. Weronika Sołtysiak, mgr. Kalina Bańka wykładowca WSP Wrocław oraz samego projektanta L. Fiedorowicza. Wystawa okazała się pełnym sukcesem, który dał podwaliny powstaniu Fundacji Fabryka Kulturalna z wpisem do KRSu dnia 31.03.2017. Rozwijając kolekcje w kierunku wystawienniczym i edukacyjnym już 13-14 maja 2017r. fundacja zaprezentowała podczas pierwszej edycji Festiwalu Otwartych Mieszkań w Krakowie ekspozycję „Ikony polskiego wzornictwa” opartą o 140 obiektów z HSG i HSA z wykładami. Wykłady tematyczne: wykład o historii hut, gdzie słuchacze dowiedzieli się m.in. o zleceniach spoza Polski, które realizowały Ząbkowice dla 47 krajów. O Historii Ząbkowic opowiedział Krzysztof Kulik, który od lat zajmuje się badaniem historii Ząbkowic. Drugi wykład poświęcony był twórczości Eryki Trzewik-Drost oraz Jana Sylwestra Drosta. Spotkanie prowadziła Weronika Sołtysiak, historyczka sztuki, kolekcjonerka szkieł Drostów oraz ich znawczyni. Słuchacze mieli okazję posłuchać historii spisywanych przez Weronikę przy stole u Państwa Drostów. Po wykładzie odbyła się gorąca dyskusja na temat poprawnego nazewnictwa szkieł, ich pochodzenia oraz wymiana informacji z posiadanych w biblioteczkach katalogów. Okazało się, że wystawa zgromadziła prawdziwych znawców Huty, którzy od lat zbierają i katalogują szklane realizacje z Ząbkowic. Anturażem dla wystawy była kamienica przy Barskiej 30/1 zaprojektowana przez arch. inż. Romana Bandurskiego w 1907. Działając na rzecz popularyzowania kolekcji, historii hut i głównych projektantów dąbrowskiego dziedzictwa dnia 19.06.2017 fundacja zapewniła obecność seniorom huty w festiwalu modernizmu w Lublinie podczas wystawy „Szkło. Eryka Trzewik- Drost, Jan Sylwester Drost”. Kolejnym wydarzeniem była wystawa „Historia w szkle zatopiona” jako impreza towarzysząca Industriadzie 2017 dnia 10.06.2017 w Pałacu Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej. Motywem przewodnim wystawy, były artefakty. Istotnym elementem na miarę historyczną było zorganizowanie spotkania po latach z projektantami: Eryką Trzewik- Drost, Janem Sylwestrem Drost, Bogdanem Kupczykiem, Ludwikiem Fiedorowiczem oraz emerytowanymi pracownikami hut szkła. Spotkanie było prowadzone w oparciu o prezentacje historyczną- edukacyjną w której aktywnie wzięli udział projektanci i pracownicy. Dzięki czemu zostały uzyskane fakty pozwalające na usystematyzowanie historycznej, projektowej wiedzy, która stanowiła białe plamy. We wrześniu 2017, w Domu Kultury Ząbkowice w Dąbrowie Górniczej, niegdysiejszym zakładowym domu kultury otwartym na potrzeby hut fundacja zorganizowała spotkanie dla redaktora Łukasza Rossienika z projektantem Bogdanem Kupczykiem oraz Mirosławem Kozerą, prawą ręką dyrektora naczelnego HSG Ryszarda Zawodnego. Tematem spotkania, była technologia, inspiracje oraz historia huty, która ma być jednym z rozdziałów książki Pana Rossienika.